ziya gökalp

vatan şiiri çok ama çok anlamlıdır.

bir ülke ki toprağında başka ilin gözü yok, her ferdinde mefkure bir, lisan, âdet, din birdir. meb'üsânı temiz, orda boşolar'ın sözü yok, hududunda evlatları seve seve can verir; ey türkoğlu, işte senin orasıdır vatanın! büyük adam, güzel adam.

şairliği sağlam milliyetçi bir siyaset adamı. ala geyik şiiri çocukların hayal gücünü acayip zorluyor. 5-6 yaşlarındayken okumaktan çok zevk alırdım hemen hemen her gün okurdum. yazılanları hayal ederdim.

vatan ne türkiye'dir türklere, ne türkistan vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir: turan

48 yıllık ömrünü (1876-1924) türklüğe, ilime, öğrenmeye adamış eşsiz türk düşünce adamlarındandır. sürgündeyken hasta yatağında dahi günde 20 saat çalışırdı. bu yönüyle adeta "tek kişilik üniversite"ydi. atatürk kendisi için şöyle der: " etimin ve kemiğimin babası ali rıza efendi ise, heyecanlarımın babası namık kemal, fikrimin babası ziya gökalp'tir." 2. meşrutiyetin ilanından sonra doğan kızına hürriyet adını verir. 1908 yılında ittihat ve terakki'nin diyarbakır şubesini kurar. bu dönemde ömer seyfettin ve ali canib yöntem'in çıkardığı genç kalemler dergisinde yazar. istanbul işgalinde malta'ya sürülür. zor bela ankar hükümetinin çabalarıyla oradan kurtarılır. "türkler hürriyet ve bağımsızlığı sevdiği için komünist olamazlar. fakat eşitliği sevdiklerinden dolayı da fertçi kalamazlar. türk kültürüne en uygun sistem solidarizm i (danışmacılığı) esas alan sistemdir. kişisel mülkiyet, toplumsal dayanışmaya yaradığı ölçüde geçerlidir." "kalbimin coşkunluğu hiçbir zaman eksilmez. ben yalnız ilimle ülkü için yaşadım." (bkz: limni ve malta mektupları)

aruz sizin olsun , hece bizimdir.halkın söylediği türkçe bizimdir. büyük türkçü ziya gökalp. ölüm yıldönümünde rahmet ve minnetle anıyoruz.

tinin şad mekanın uçmağ olsun büyük insan! düşman yine öz yurduna el attı, mezarından ata'n kılıç uzattı, yürü diyor, hakkı zulüm kanattı, attilâ'nın oğlusun sen unutma! medeniyet deme, duymaz, o sağır; taş üstünde taş kalmasın durma kır: kafalarla düz yol olsun her bayır, attilâ'nın oğlusun sen unutma! koş, plevne yine al bayrak taksın, gece gündüz tuna suyu kan aksın, yaksın kahrın, bütün balkan'ı yaksın; attilâ'nın oğlusun sen unutma!

vatan ne türkiyedir türklere, ne türkistan vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir: turan

diyarbakır çermikli bir güney zazası. kendisiyle aynı bölgenin zazasıyım, aynı aşiretler altındayız. türkçülüğüne laf edemem ama her zaman ilginç bulacağım.

ilk olarak, atsız'ın makaleleri tamamen bitmeden ziya gökalp'e geçmeyecektim fakat yukarıdaki entiride sebepsiz yere gaza gelince küçük bir noktaya kısaca değineyim dedim, iyi okumalar. diyarbakır doğumlu olmasından dolayı kendisine "kürt" diyerek hakaret etmeye çalışan birtakım şahıslara karşılık olarak kürt aşiretleri üzerine sosyolojik tetkikler adlı kitabında şunları yazmıştır: bütün karadeniz ahalisine laz, bütün suriyeliler'e ve ıraklılar'a arap, bütün rumeli halkına arnavut dedikleri gibi, bizim gibi vilayet-i şarkiye ahalisinden bulunanlara da kürt milliyetini izafe ettiklerini gördüm. o zamana kadar kendimi hissen türk sanıyordum. ama gerçeği görmek için türklüğü de kürtlüğü de inceledim. diyarbakır'da ana dil türkçe olduğu halde her fert biraz kürtçe de bilir. dildeki bu ikili yapı nereden ileri gelebilir? ya diyarbakır'ın türkçesi bir kürt türkçesiydi, veya diyarbakır'ın kürtçesi bir türk kürtçesiydi. dil üstüne yaptığım araştırmalarda diyarbakır'ın türkçesi'nin akkoyunlu, karakoyunlu türkleri’ne özgü azeri lehçesi olduğunu gördüm. bu dilde hiçbir yapaylık yok. bu türkçe kürtler’in bozduğu bir türkçe değildiryani özet olarak diyarbakırlılar'ın konuştuğu kürtçe'nin suni olduğunu söylüyor. bu şive, türk kürtçesidir. bu konuya diyarbakır'ın türk olduğuna ilişkin en önemli delil dildir diyerek bilimsel açıdan son noktayı koymuştur.

"düşmanın ülkesi viran olacak. türkiye büyüyüp "turan" olacak...

milli edeyat ın teorisyenidir. türkçülük akımını sistemleştirmiştir. türk sosyolojisinin kurucusu olarak görülmüştür. şiirde duygularını anlatmaktan çok, inandığı düşünceleri dile getirmiş, türk mitolojisini kullanmıştır.

sorma bana oymağımı boyumu, beş bin yıldır millet gibi yaşarım. deme bana oğuz,kayı,osmanlı, türküm, bu ad her unvandan üstündür,

mustafa kemal atatürk için şöyle demiştir; "bununla birlikte, türkçülüğe dair bütün bu hareketler sonuçsuz kalacaktı, eğer türkleri türkçülük mefkûresi altında birleştirerek büyük bir dağılma tehlikesinden kurtarmaya muvaffak olan büyük bir dahi zuhur etmeseydi! bu büyük dahinin adını söylemeye hacet yok. bütün cihan bugün gazi mustafa kemal paşa ismini mukaddes bir kelime addederek her an hürmetle anmaktadır. "

"karacık dağından, kıpçak çölünden gelen atalarım gibi türk'üm ben. bana yol gösteren benden olmalı! olamaz türk'e baş, türk'üm demeyen!"

ruhun şad, mekanın uçmağ olsun yiğidim! yol verince gizli yurt aldı bizi bir bozkurt, kafdağı’ndan geçirdi Türk iline yetirdi.

atatürk kendisi icin "bedenen babam ali rıza efendi, hissen namık kemal ve fikren ziya gökalp'tir" dedigi ulu şahsiyet.

bugün 146. yaşına giren, laik, çağdaş ve üniter türkiye cumhuriyeti'nin ideolojik babası; durkheim sosyolojisinin en etkili aktarıcısıdır. (bkz: emile durkheim)

ali kemal'e şiiriyle yad etmek istediğim büyük fikir adamı, ruhu şad olsun: ben türk'üm! diyorsun, sen türk değilsin! ve islamım! diyorsun, değilsin islam! ben, ne ırkım için senden vesika, ne de dinim için istedim ilam! türklüğe çalıştım sırf zevkim için, ummadım bu işten asla mükafat! bu yüzden bin türlü felaket çektim, hiç bir an esefle demedim: heyhat! hatta ben olsaydım: kürd, arap, çerkes; ilk gayem olurdu türk milliyeti çünkü türk kuvvetli olursa, mutlak, kurtarır her islam olan milleti! türk olsam olmasam ben türk dostuyum, türk olsan olmasan sen türk düşmanı! çünkü benim gayem türk'ü yaşatmak, seninki öldürmek her yaşatanı! türklük, hem mefkurem, hem de kanımdır: sırtımdan alınmaz, çünkü kürk değil! türklük hadimine 'türk değil! ' diyen soyca türk olsa da 'piçtir', türk değil!